Chiny: Subiektywny przegląd wydarzeń za Wielkim Murem (26/22)

Chiny, albo słowem wstępu

Czas letniej kanikuły, zwłaszcza w roku 2022 sprawia, że maleje zapał do odnotowywania wszystkich wydarzeń, których nieustannie mnóstwo, a z których najważniejszymi okazują się te dotykające bezpośrednio. Jak na przykład zadziwiający obowiązek poddawania się obowiązkowym testom co drugi dzień. Choć testy mają ważność 72 godzinną.

Dlatego też w najbliższym czasie przeglądy będą miały charakter tygodniowy, lub dwutygodniowy. Jesienią – jest taka szansa – kolejne przeglądy wybranych wydarzeń z Wielkim Murem odzyskają normalny rytm. Jest taka szansa.

Redakcja

Z prac rządu (来自政府工作)

Wśród wielu decyzji administracyjnych przez władze różnego szczebla szczególną uwagę zwracają dwie opublikowane przez Państwową Komisję Rozwoju i Reform (国家发展和改革委员会).

Zmiany hukou

Kolejny krok na drodze do liberalizacji systemu hukou (户口), czyli systemu meldunkowego, swoistego “przywiązania do ziemi” stosowanego pierwotnie w różnych formach w czasach cesarstwa, potem przejętego przez okupanta japońskiego, a po krótkiej przerwie po 1949 roku wprowadzonego w ChRL ponownie w 1958 roku.

W 1958 roku nadano hukou w Chinach charakter systemu dziedzicznego zezwolenia na pobyt stały, który określał, gdzie ludzie mogli pracować. Mieszkańcy zostali skategoryzowani jako pracownicy „miejscy” lub „wiejscy”. Pracownik chcący przenieść się ze wsi do miasta, by podjąć pracę w sektorze innym niż rolniczy, musiał ubiegać się o pozwolenie w odpowiednich organach administracji. Liczba pracowników, którym pozwalano na takie przeniesienie była ściśle kontrolowana. Migrujący pracownicy potrzebowali sześciu pozwoleń, by starać się o pracę w prowincji innej niż ich pierwotna. Osobom, które pracowały poza obszarem, do którego zostały oficjalnie przypisane, nie przysługiwały racje zboża, zakwaterowanie z miejsca pracy lub opieka zdrowotna. Edukacja, zatrudnienie, małżeństwo i inne aspekty życia znalazły się pod nadzorem administracyjnym. Należy pamiętać, że w owym czasie analogiczne systemy „przypisania do ziemi” obowiązywały na przykład na Tajwanie i w Korei Południowej. Systemy rejestracji gospodarstw domowych, determinujących miejsce zamieszkania obowiązywały i w różnych formach obowiązują we wszystkich państwach Azji Południowowschodniej.

Komisja Rozwoju i Reform zaleca zniesienie wszelkich obostrzeń w uzyskaniu rejestracji pobytu stałego (meldunku) w miastach do 3 mln mieszkańców, a w tych od 3 do 5 mln nakazuje wprowadzenie wszelkich ułatwień w procesie rejestracji. Znowelizowane w ostatnich latach regulacje dotyczące hukou pozostają w mocy w przypadku miast o populacji powyżej 5 mln, w tym oczywiście chińskich metropolii. Zarejestrowanie na pobyt stały, czyli posiadania miejscowego hukou wiąże się z wieloma przywilejami, takimi jak choćby dostęp do usług socjalnych, zdrowotnych, edukacyjnych, czy mieszkaniowych. Posiadanie miejscowego hukou daje możliwość otrzymania rożnego rodzaju subwencji lokalnych, przyjęcia dziecka do przedszkola, czy bezpłatnej szkoły, ubiegania się o mieszkanie komunalne, dopłat o charakterze socjalnym, bezpłatnej opieki zdrowotnej, preferencyjnych kredytów. Zakres ten zależy od zasobności budżetu danego miasta. Do tej pory osoby nie urodzone w danym mieście, z rodziców z hukou miejscowym, pozbawieni byli tych wszystkich praw i korzyści.

Powyższa decyzja ma na celu wzmocnienie urbanizacji w Chinach (skłaniać ludzi ze wsi do przenoszenia się do miast), ale ograniczyć migracje do największych (najatrakcyjniejszych) ośrodków, które cierpia na przeludnienie.

Tama w wyścigu wieżowców

Wprowadzono przepis nazwany „tamą w wyścigu wieżowców”. Jest to zakaz wznoszenia budynków, których wysokość przekroczyć miałaby 500 metrów. Jednocześnie podniesiono wymagania w zakresie zezwoleń na budowę dla budynków wyższych niż 250 metrów.

W przypadku budynków mieszkalnych wznoszonych w ramach osiedli mieszkaniowych ich wysokość nie może przekraczać 100 metrów. Dyrektywa zwiększa też normy w zakresie terenów zielonych i energooszczędności budynków.

Źródło:

https://www.ndrc.gov.cn/xxgk/zcfb/tz/202207/t20220712_1330363.html?code=&state=123

Ekonomia (经济), Biznes (生意)
Wzrost PKB: 0,4% (?!)

Bardzo mieszane reakcje wywołały opublikowane wyniki ekonomiczne Chin dotyczące I półrocza br. Największe zaskoczenie wywołała informacja o wzroście PKB w II kw., który wyniósł zaledwie 0,4% r/r. W I kw. tego roku było to 4,8% r/r. Tak niski wzrost gospodarki Chin w okresie od kwietnia do czerwca łatwo powiązać z działaniami władz prowadzonymi w ramach polityki „Zero Covid”. To ślady, które odcisnęła na Chinach nowa fala epidemii Covid-19, lockdowny miast i przemysłu (po ok. 2 miesiące) oraz wszelkie inne działania związane z restrykcyjnym reżimem sanitarnym. Gospodarka Chin wzrosła zatem w całym I półroczu o 2,5% r/r, co nie tylko mija się z przewidywaniami, ale i osłabia możliwość osiągniecia całorocznego celu, czyli wzrostu na poziomie 5,5%. Patrząc na gospodarkę Chin przez pryzmat wzrostu PKB można uznać, że nie był to udany okres gospodarczy dla Chin.

Dane ekonomiczne I połowa 2022

Oto wybrane dane dla I półrocza:

- produkcja przemysłowa wzrosła o 3.4% r/r; największe wzrosty odnotowano w dziedzinie wysokich technologii (o 9,6% r/r) i w górnictwie (o 9,5% r/r);
- usługi powiększyły się w niewielkim stopniu: o 1,8% r/r;
- sprzedaży detalicznej daleko do poziomu nie tylko sprzed epidemii (2020) ale nawet ubiegłorocznego; jej wielkość spadła o 0,7% r/r;
- inwestycje poszły w górę o 6,1% r/r; pakiety stymulacyjne zrobiły swoje – szczególnie wzrosły w zakresie infrastruktury (o 7,1% r/r) i produkcji (o 10,4%), ale (czego można było się spodziewać) spadły o 5,7% r/r w nieruchomościach, przy czym wielkość sprzedanej powierzchni mieszkaniowej spadła o 22,2% r/r, wartościowo o 28,9% r/r;
- dobre dane dotyczą (tradycyjnie) handlu zagranicznego, którego wolumen wzrósł o 9,4% r/r, w tym eksport powrócił do dwucyfrowego tempa wzrostu (o 13,2% r/r), natomiast import pozostał daleko w tyle (wzrost o 4,8% r/r). Firmy prywatne zrealizowały 49,6% operacji w handlu zagranicznym. W strukturze towarowej 49,1% stanowią towary high-tech i elektryczne.
- wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) utrzymywała się na niskim poziomie 1,7% r/r, natomiast ceny producentów (PPI) poszły w górę o 7,7% r/r.
- bezrobocie w miastach wciąż jest problemem – średnio wynosiło ono 5,7%, w tym w grupie wiekowej 16-24 lat wzrosło aż do 19,3%, kiedy w grupie 25-59 lat nie przekroczyło średnio 4,5%.
- rośnie wielkość osobistego dochodu rozporządzalnego: w pierwszym półroczu wynosił on średnio w Chinach 18 463 RMB (ok. 12 699 PLN – wzrost o 4,7% r/r), przy czym w miastach było to 25 003 RMB (ok. 17 196 PLN), a na wsi 9 787 RMB (ok. 6 730 PLN).

Podsumowując – w ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku gospodarka chińska znacznie spowolniła. Założony plan wzrostu PKB (5,5%) będzie trudny do osiągnięcia, jeśli nie niemożliwy. Rynek nieruchomości, bezrobocie, niska konsumpcja – to główne problemy. Ale produkcja przemysłowa, inwestycje, handel zagraniczny, niska inflacja dają podstawy do założenia, iż w drugim półroczu z pewnością nastąpi odbicie gospodarki. Pytanie: jak silne? Najgorsze (w tym roku) wydaje się już za nami.

Źródła:

Nieskuteczność wojny handlowej

Przy okazji informacji gospodarczych warto poruszyć kwestię małej skuteczności karnych ceł nałożonych przez administrację amerykańską na towary importowane z Chin do USA.

W pierwszym półroczu tego roku obroty pomiędzy oboma państwami wyniosły 383,93 mld USD (ok. 1,784 bln PLN). Wzrost o 12.7% r/r. Chiński eksport do USA osiągnął wartość 292,65 mld USD (ok. 1,36 bln PLN), wzrost o 15,8% r/r, w tym samym czasie z USA do Chin zaimportowano towary o wartości 91,28 mld USD (ok. 424,35 mld PLN), co oznacza wzrost o 3,6% r/r. W tej sytuacji nie dziwi fakt, iż prezydent Biden rozważa zniesie tych cel (lub tylko ich części).

Rosną obroty z Rosją

W pierwszym półroczu wymiana handlowa między Chinami i Rosją osiągnęła wartość 80,68 mld USD (ok. 374,95 mld PLN), a to oznacza wzrost o 27,2% w relacji r/r. Przy czym chiński eksport do Rosji to 29,55 mld USD (ok. 137,37 mld PLN), wzrost o 2,1% r/r, zaś import z Rosji to 51,12 mld USD (ok. 237,69 mld PLN), skokowy wzrost o 48,2%. Chiny importowały z Rosji głównie ropę, gaz, węgiel i inne surowce.

Źródło:

Singapurczycy niezadowolenie z Zero Covid, ale…

Według ankiety Singapore Chamber of Commerce in China (中国新加坡商会) przeprowadzonej wśród inwestorów z tego kraju wynika, że ponad 50% z nich wyraziła swoje niezadowolenie z zastosowanych w Chinach surowych i restrykcyjnych środków zapobiegania oraz kontroli epidemii. 70% singapurskich inwestorów obawia się o wpływ polityki „Zero Covid” na ich firmę i biznes. 60% zdecydowanych jest zostać w Chinach, choć zakładają, że restrykcje zostaną zniesione dopiero w 2023 roku. Jednocześnie 72% respondentów patrzy optymistycznie w przyszłość i pozytywnie ocenia trendy rozwojowe chińskiego środowiska biznesowego w perspektywie najbliższych trzech lat. 41% ankietowanych jest “bardzo pewnych” dobrej przyszłości swego biznesu w Chinach, a 13% jest “absolutnie pewnych”.

Źródło:

https://m.weibo.cn/status/4790022429214296

Chińskie Top 500 “Fortune”

Amerykański magazyn biznesowy „Fortune” w swojej chińskiej edycji zaprezentował listę „2022 Fortune China Top 500” – listę największych firm działających w Chinach ocenianych poprzez pryzmat osiągniętych wyników finansowych w minionym roku.

Całkowity dochód operacyjnych firm z pierwszej 500 wyniósł w sumie 62 bln RMB (ok. 42,71 bln PLN) i wzrósł o 17,4% w porównaniu z rokiem poprzedzającym. Stanowił on ponad połowę całkowitego PKB kraju w 2021 roku. Aby znaleźć się w nowym rankingu „Fortune” przedsiębiorstwa musiały przekroczyć w ciągu roku barierę 22,8 mld RMB (ok. 15,711 mld PLN) dochodu. To oznacza wzrost o 31% w porównaniu z poprzednim Top 500. Pierwsza piątka chińskiego Top 500 nie zmienia się od kilku lat. A znajdują się tu:

1. China PetroChemical Corporation – Sinopec (中国石油化工股份有限公司 ) z dochodem 2,741 bln RMB (ok. 1,855 bln PLN);
2. China National Petroleum Corporation – PetroChina ( 中国石油天然气股份有限公司)
3. China State Construction Engineering Corporation (中国建筑股份有限公司)
4. China Ping An Insurance (Group) Co., Ltd. (中国平安保险(集团)股份有限公司)
5. China Railway Corporation Ltd. (中国中铁股份有限公司)

Zaskoczeniem jest to, że cyfrowy gigant Alibaba (阿里巴巴) znalazła się poza pierwszą dziesiątką, a Tencent (腾讯) poza pierwszą dwudziestką. Na ostatnim, 500 miejscu, uplasowała się spółka China Feihe Co., Ltd. (中国飞鹤有限公司) z dochodem 22,78 mld RMB (ok. 15,67 mld PLN)

PKN Orlen znalazłby się w tym roku na 68 miejscu.

Źródło:

https://www.fortunechina.com/fortune500/c/2022-07/12/content_413677.htm

Klimat (气候)
Rok rynku emisji CO2

16 lipca minął dokładnie rok od chwili, gdy w Chinach rozpoczął działalność ogólnokrajowy rynek handlu uprawnieniami do emisji CO2. Transakcje te odbywają się na Shanghai Environmental Energy Exchange (上海环境能源交易所). Z końcem czerwca br. za uprawnienia do emisji 1 tony CO2 płacono tu 58,76 RMB (ok. 39,04 PLN). W tym samym momencie Unii Europejskiej stawka osiągnęła wartość 90 EUR (ok. 607 RMB, lub 418 PLN).

Źródło:

Motoryzacja (汽车)
Produkcja aut w I połowie 2022

W pierwszym półroczu br. wyprodukowano w Chinach 12,117 mln aut, sprzedano zaś 12,057 mln. To oznacza spadek w porównaniu z zeszłym rokiem, odpowiednio: o 3,7% i 6,6% r/r. Ale za to już tylko w czerwcu wyprodukowano 2,499 mln aut, a sprzedano 2.502 mln, co daje wzrost odpowiednio o 29,7% i 34,4% m/m, oraz 28,2% i 23,8% r/r.

W ciągu pierwszych sześciu miesięcy br. odnotowano także rekordowy eksport samochodów: 1,218 mln aut. To z kolei oznacza wzrost eksportu o 47,1% r/r. W tej liczbie 16,6% stanowiły samochody elektryczne.

Źródło:

Transport (交通运输)
Straty lotnictwa cywilnego

Jak poinformowała Administracja Lotnictwa Cywilnego Chin (中国民用航空总局) krajowe linie lotnicze, jak i lotniska w Chinach w pierwszej połowie roku odnotowały rekordowe straty w wysokości 108,9 mld RMB (ok. 74,69 mld PLN). To więcej niż straty poniesione sumarycznie w latach 2020 – 2021, kiedy wystąpiła pierwsza fala epidemii Covid-19.