Chiny: Subiektywny przegląd wydarzeń za Wielkim Murem (09/22)

Dwie Sesje (两会议)

W jakim kierunku gospodarczym, społecznym zmierzają Chiny w tym roku? Na to pytanie i inne z nim powiązane odpowiadano podczas całotygodniowych corocznych obrad Ludowej Politycznej Konferencji Konsultatywnej Chin (中国人民政治协商会议), która jest organem doradczym skupiającym wszystkie partie polityczne i organizacje społeczne pod przewodnictwem Komunistycznej Partii Chin (中国共产党) oraz Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (中华人民共和国全国人民代表大会) – parlamentu ChRL. Koncentrowano się przede wszystkim na obradach parlamentu – tu wszak zapadają kluczowe decyzje, to najwyższy organ ustawodawczy Państwa Środka. Prowadzono tu dyskusje nad sprawozdaniem rządu ChRL z wykonania planu za ub.r., planu na rok 2022, wysłuchano sprawozdań z prac Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, Najwyższego Sądu Ludowego (最高人民法院), Najwyższej Prokuratury Ludowej (最高人民检察院), dyskutowano nad projektem zmian ustawy o organizacji i funkcjonowaniu organów przedstawicielskich wszystkich szczebli oraz nad projektem zmian w zasadach wyborów i liczbie deputowanych do kolejnego parlamentu (14-tej kadencji) i lokalnych rad legislacyjnych.

W posiedzeniach plenarnych parlamentu brali udział (jako obserwatorzy) członkowie Ludowej Politycznej Konferencji Konsultacyjnej Chin.

Premier Li Ke Qiang 李克强 w pierwszym dniu obrad przedstawił raport z prac rządu w roku minionym i plan prac na rok przyszły. Tytuł dokumentu: „Pokonywanie trudności w dążeniu naprzód” (攻坚克难砥砺奋进).

Co osiągnięto w 2021 roku? m.in.:

Wzrost PKB: 8.1%;
CPI (inflacja): 0,9%;
Wzrost dochodu rozporządzalnego o 8,1% liczony w cenach rzeczywistych;
12,69 mln nowych miejsc pracy;
Bezrobocie w miastach – 5,1%;
Zbiory zbóż łącznie – 685 mln ton;
Zredukowano podatki i opłaty dla przedsiębiorstw oraz osób indywidualnych na sumę ponad 1 bln RMB (ok. 691,383 mld PLN);
Deficyt budżetowy – 3,1%;
Handel zagraniczny wzrósł o 21,4% r/r;
Inwestycje zagraniczne to 173,5 mld USD (ok. 754,763 mld PLN), wzrost o 20,2% r/r;
Podwójna dawka szczepionki anty-covid19 – 85%

Główne cele na rok 2022?

Wzrost PKB: ok. 5,5% (najniższy od 30 lat);
CPI (inflacja): 3%;
Wzrost dochodu rozporządzalnego zgodnie ze wzrostem gospodarczym kraju (5,5%);
Stworzenie ponad 11 mln nowych miejsc pracy;
Bezrobocie w miastach: 5,5% – na wspieranie stabilizacji zatrudnienia i szkoleń zawodowych przeznaczone będzie 100 mld RMB (ok. 69,138 mld PLN);
Zbiory zbóż łącznie min. 650 mln ton;
Dalsza redukcja podatków i opłat o ok. 2,5 bln RMB (ok. 1,72 bln PLN). Stawka podstawy dla małych i mikro przedsiębiorstw zwalniająca od podatku od dochodów ma być podwyższona z 1 do 3 mln RMB (ok. 688,046 PLN do 2,064 mln PLN);
Z indywidualnego podatku dochodowego zwolnione będą wszelkie wydatki związane z utrzymaniem i wychowaniem niemowlęcia/dziecka do lat 3;
Deficyt budżetowy: założenie 2,8% (2021: 3,1%, 2020: 3, 6%);
Rząd centralny przekaże rządom lokalnym fundusze zwiększone o 1,5 bln RMB (ok. 1,032 bln PLN), tj. 9,8 bln RMB (ok. 6,742 bln PLN) celem pomocy w realizacji ich zadań gospodarczych i społecznych;
Roczny limit emisji obligacji przez rządy lokalne ustalony został na poziomie 3,65 bln RMB (ok. 2,510 bln PLN), czyli takim samym jak w roku 2021;
Budżet obronny został zwiększony do 1,45 bln RMB (ok. 997,044 mld PLN) to jest wzrost o 7,1% r/r (w 2021 o 6.8%, 2020 o 6,6%)

Wydatki militarne kraju stanowią ok. 1,4% całego PKB Chin (oficjalnie). Wzrasta zagrożenie zewnętrzne, istnieje potrzeba wzmocnienia gotowości obronnej, unowocześnienia Armii Ludowo Wyzwoleńczej (中国人民解放军), przyspieszenia modernizacji systemów logistyki, zarządzania , sprzętu, pogłębienia reform armii, systemu mobilizacji, zachęcenia do większej innowacyjności w technologii obronnej oraz przyciągnięcia utalentowanych specjalistów.

Przyjęty budżet wojskowy jest ponad trzy razy mniejszy niż wydatki militarne USA;

Bezpośrednie inwestycje rządu centralnego wyniosą 640 mld RMB (ok. 440,080 mld PLN);

Priorytetowe zadania rządu określone jako batalia w trudnych uwarunkowaniach:

utrzymanie stabilności gospodarki – najwyższy priorytet w tym roku;
wzmocnienie i poprawa makro kontroli w celu skutecznego zwiększenia popytu wewnętrznego;
nadanie kluczowej roli inwestycji w optymalizacji struktury dostaw;
promowanie pogłębiania reform w kluczowych obszarach i powiązaniach ekonomicznych;
przyspieszenie wdrażania wyważonej polityki pieniężnej w 2022 r. Rząd będzie wierny koncepcji zaciśniętego pasa i wydawał mniej. Cel: utrzymanie stabilnego kursu RMB oraz utworzenie funduszu celowego dla zapewnienia stabilności finansowej;
przestrzeganie wysokiego poziomu naukowej i technologicznej samodzielności, samodoskonalenie oraz wzmacnianie decydującej roli innowacji jako podstawy ekonomii;
promowanie sprawnego obiegu w łańcuchu przemysłowym i łańcuchach dostaw oraz konsolidacja i wzmocnienie podstaw gospodarki realnej;
kontynuacja rozwoju nowoczesnego rolnictwa i rewitalizacji wsi;
mocniej skoordynowany rozwój regionalny, urbanizacja oraz dostosowanie i optymalizacja regionalnych ekonomii;
rozszerzenie otwarcia na wysokim poziomie oraz promowanie stałego rozwoju handlu zagranicznego i inwestycji zagranicznych. Promowanie zawierania umów o wolnym handlu o wysokim standardzie z większą liczbą krajów czy regionów;
intensyfikacja promocji budowy cywilizacji ekologicznej i niskoemisyjnej. Poprawa oszczędności energii i wody, recyklingu odpadów oraz innych polityk wspierających przemysł ochrony środowiska. Samorządy powinny silniej zachęcać do korzystania z ekologicznych, inteligentnych urządzeń gospodarstwa domowego;
skuteczniejsze przewidywanie, zapobieganie i niwelowanie ryzyka w kluczowych obszarach oraz skutecznie utrzymanie bezpieczeństwa ekonomicznego;
skoncentrowanie się na praktycznej ochronie i poprawie warunków życia ludzi, lepsze rozpoznawanie ich potrzeb i sytuacji, przy czym zapewnienie pełnego bezpieczeństwa socjalnego ma być w tym działaniu priorytetem;

Poza tym:

zapowiedziano kontynuowanie wysiłków i podejmowanie niezbędnych działań celem skutecznej walki z wirusem Covid-19 oraz zwalczeniem ognisk zakażeń, obojętnie czy to spowodowanymi lokalnymi przypadkami, czy importowanymi z za granicy;
zapowiedziano również rozszerzanie stosowania i wzajemnego uznawania elektronicznych dokumentów/certyfikatów/licencji wydawanych przez różne prowincje;
rząd zobowiązał się do stabilizacji cen gruntów i mieszkań;
poinformowano, iż kontynowania będzie polityka mieszkaniowa, w której mieszkania nie stanowią przedmiotu spekulacji, ale mają pełnić swoją właściwą funkcję, czyli być miejscem zamieszkania ludzi. wspierane będą rozsądne projekty, które zaspokajają potrzeby mieszkaniowe – rynek mieszkań komercyjnych, budowa mieszkań na wynajem długoterminowy oraz mieszkań subsydiowanych i komunalnych;
kontynuowane będzie wsparcie rozwoju ekonomicznego i podnoszenia poziomu życia mieszkańców Hong Kongu i Makau. Rząd będzie zdecydowanie sprzeciwić się wszelkim ruchom separatystycznym zmierzającym do oderwania Tajwanu od Chin.
rząd centralny oraz rządy lokalne będą podejmować więcej działań w celu efektywnej realizacji polityki trojga dzieci, zmniejszając obciążenia dla rodzin wielodzietnych;
promowana będzie budowa rządu opartego na prawie i innowacji w zarządzaniu, dla zapewnienia utrzymania harmonii społecznej oraz stabilizacji;

Temu wszystkiemu przyświecają niezmienne cele: zbudowanie umiarkowanie zamożnego społeczeństwa we wszystkich aspektach oraz w pełni nowoczesnego kraju socjalistycznego.

Jednak w tym roku będzie to się odbywało w bardzo trudnych wewnętrznych i zewnętrznych warunkach ekonomicznych. Mogą pojawić się różne nieznane ryzyka. Według raportu rządu – kraj będzie świadkiem nasilenia się różnych problemów i wzywań. Z perspektywy sytuacji międzynarodowej, globalna epidemia wciąż trwa, światowemu ożywieniu gospodarczemu brakuje rozpędu, ceny surowców wahają się na wysokim poziomie, a otoczenie zewnętrzne staje się bardziej złożone i niepewne. Z perspektywy sytuacji wewnętrznej rozwój gospodarczy stoi w obliczu trzech niewidzianych od wielu lat presji: spadku popytu, szoku podażowego i osłabienia oczekiwań. Do tego od czasu do czasu zdarzają się wciąż lokalne epidemie, widoczna jest nowa presja spadkowa na gospodarkę, ryzyko w niektórych dziedzinach może pojawić się w szybkim tempie i może być trudne utrzymanie stabilnego rozwoju gospodarki. Ale premier Li wyraził optymizm, ufundowany na fakcie, iż ekonomia Chin ma solidne podstawy, stale rozwija się, produkcja nie spada. To daje chińskiej gospodarce zdolność do pokonania wszelkich zakrętów na drodze, którą podąża.

Parlament zajął się także sprawozdaniem:

Stałego Komitetu parlamentu (全国人民代表大会常务委员会), który jest jego organem, który pomiędzy corocznymi sesjami sprawuje najwyższą władzę ustawodawczą i kontrolną w państwie, a jest ciałem kolegialnym złożonym ze 176 członków. Komitet w okresie pomiędzy bieżącą a wcześniejszą sesją przyjął 17 ustaw, wprowadził zmiany do kolejnych 22 i wydal 10 wyjaśnień do innych aktów prawnych. Parlament zatwierdził wszystkie decyzje Komitetu podjęte w minionym roku.

Najwyższego Sądu Ludowego (最高人民法院) – W minionym roku rozpatrzył on 33 602 spraw wyższego szczebla, a sądy prowincjonalne wszystkich szczebli 33,516 mln spraw. Sądy wydały 23 000 wyroków w sprawach o korupcję, w tym 14 dotyczyło szefów centralnych urzędów. Zhou Qiang 周强, Prezes Sądu Najwyższego wezwał deputowanych do wprowadzenia kary śmierci za wszelkie przestępstwa związane z okaleczaniem, okrutnym znęcaniem się, przemocą wobec kobiet, dzieci i osób starszych oraz przypadków handlu ludźmi. Do tego zaproponował zaostrzenie kar w przypadku oszustw finansowych, naruszenia ochrony danych osobistych w Intrenecie, wprowadzania do obrotu skażonej żywności czy produktów złej jakości bądź kopii znanych marek.

Najwyższej Prokuratury Ludowej (最高人民检察院) – Organy wszystkich szczebli prokuratury wszczęły 3,637 mln postępowań i dochodzeń. Wzrost o 20,9% r/r. Wzrosła również proporcjonalnie liczba popełnianych przestępstw o różnym charakterze. Największy wzrost odnotowano w zakresie korupcji (o 21,5% więcej r/r), ochrony praw autorskich i własności intelektualnej (o 15,4%), przestępstw w cyberprzestrzeni (o 51,3%), zniesławienia bohaterów i żołnierzy (o 43%), przeciwko starszym osobom i dzieciom (o 80,9%).

Pracowano nad projektami zmian w ustawach:

Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu organów przedstawicielskich (parlamentów) wszystkich szczebli《中华人民共和国地方各级人民代表大会和地方各级人民政府组织法》 – projekt zmian.

Jak we wszystkich wprowadzanych zmianach w prawie w ostatnim czasie doadano preambułę, która za każdym razem zyskuje podobne brzmienie: “dane prawo w pełni realizuje myśl Xi JinPinga o socjalizmie z chińską charakterystyką dla nowej ery i rządach prawa, przestrzegając przywództwo Komunistycznej Partii Chin, zgodnie z zasadami marksizmu-leninizmu, myślami Mao ZeDonga 毛泽东, teorią Deng XiaoPinga 邓小平 koncepcji “Trzech Reprezentacji” Jiang ZeMina 江泽民, naukowego podejścia do rozwoju Hu JinTao 胡锦涛. Jest zgodne z Konstytucją, w pełni uwzględnia decyzje zgromadzeń przedstawicieli ludowych samorządów wszystkich szczebli, itd., itd.

W tym szczególnym przypadku zmiany dotyczą: komisji jakie mogą powoływać organy legislacyjne (w zależności od potrzeb, nie ma już obowiązkowych) i ich struktur, zmian na stanowiskach stałych komitetów wykonawczych i liczby ich członków (minimum-maksimum), zakresu decyzyjnego (będą mogły m.in. wprowadzać zmiany do przekazywanego centralnie budżetu w zależności od potrzeb), zasad przeprowadzania konsultacji społecznych, zobowiązania lokalnych rad legislacyjnych i rządów lokalnych do działania ściśle według reguł prawa przestrzegając kierowniczej roli partii i jej lidera.

Ustawa o zasadach wyborów i liczbie deputowanych do parlamentu 14 kadencji i lokalnych rad legislacyjnych《十四届全国人大代表名额和选举问题的决定》. Projekt zmian wprowadza przede wszystkim nowe parametry liczbowe, według których będą wybierani przedstawiciele do tych rad i parlamentu. Na 700 tys. mieszkańców danej jednostki administracyjnej będzie wybierany jeden deputowany każdego szczebla. Z danego regionu ich liczba nie może być większa niż 8. O podziale okręgów wyborczych będzie decydował Stały Komitet parlamentu. Ze Specjalnego Regionu Administracyjnego Hong Kong 中国香港特别行政区 do parlamentu krajowego będzie wybieranych 36 przedstawicieli, z Makau 12 z Tajwanu 13. 278 swoich przedstawicieli w parlamencie będzie miała armia i zbrojna policja. Poza tym zmiany w tym prawie stanowią, że w nowym zgromadzeniu ludowym powinno znaleźć się o 12% więcej przedstawicieli mniejszości etnicznych, o 35 więcej przedstawicieli chińskiej diaspory, a także osób, które po zakończeniu edukacji/kariery zagranicą powróciły do Chin, więcej powinno być robotników, rolników i kobiet. Ściśle kontrolowana powinna być liczba wybieranych kadr partyjnych czy kierowniczych. Nowe przepisy będą obowiązywały w wyborach do 14 kadencji Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, które rozpoczną się w styczniu 2023 roku.

Obie znowelizowane ustawy zostały przyjęte na zakończenie obrad (11.03.) i w ten sam dzień podpisane przez prezydenta Xi JinPinga 习近平.

Dyskusje w parlamencie dotykały również wielu innych kwestii. Duże zainteresowanie (i echa) wzbudziły konferencje prasowe z udziałem szefów resortów rządu. Najwięcej uwagi przyciągnęła konferencja prasowa szefa chińskiego MSZ, Wanga Yi 王毅 oraz konferencja prasowa premiera, którą zorganizowano (już tradycyjnie) na zakończenie obrad piątej sesji 13 kadencji Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (中华人民共和国第十三届全国人民代表大会第五次会议).

Konferencja Wang Yi 王毅, Ministra Spraw Zagranicznych 外交部部长 (Radca Stanu Rady Państwa 国务委员, członek Rady Państwa 国务院党组成员) – wybrane tezy: